Nhiều mẫu cá tại Hà Tĩnh nhiễm chất độc xyanua, phenol

Ngày đăng: Aug 29, 2016 2:37:11 AM

Ngày 22/8, Viện Kiểm nghiệm An toàn vệ sinh thực phẩm Quốc gia đã báo cáo kết quả này cho Bộ Y tế. Những mẫu cá kiểm nghiệm được Chi cục An toàn vệ sinh thực phẩm Hà Tĩnh lấy vào ngày 5/8 tại Gò cá Cẩm Nhượng, chợ Cẩm Nhượng (Cẩm Xuyên), biển Kỳ Anh. Đây là vùng biển bị ô nhiễm nặng nhất trong thảm họa môi trường miền Trung hồi tháng 4 do hoạt động xả thải của Công ty Gang thép Hưng Nghiệp Formosa Hà Tĩnh.

Kết quả kiểm nghiệm 9 mẫu cá và ghẹ lấy ngày 5/8 tại Hà Tĩnh của Viện Kiểm nghiệm An toàn vệ sinh thực phẩm Quốc gia cho thấy 5 mẫu nhiễm xyanua, 3 mẫu nhiễm phenol và một mẫu có cadimi vượt ngưỡng. Theo kết quả kiểm nghiệm này, 5 mẫu nhiễm xyanua gồm cá mỏ neo, cá đuối, ghẹ 3 mắt, cá nhồng, cá man 0,5 mg/kg. 3 mẫu phát hiện nhiễm phenol là cá đuối, cá man và cả ghẹ 3 mắt.

Trong khi đó ngày 24/8, Cục An toàn thực phẩm, Bộ Y tế công bố kết quả kiểm nghiệm 18 mẫu hải sản lấy từ 4 tỉnh miền Trung (Hà Tĩnh, Quảng Bình, Quảng Trị, Thừa Thiên - Huế) trong thời gian từ đầu tháng 8 đến ngày 19/8 chỉ phát hiện một mẫu có lượng cadimi vượt ngưỡng. Đại diện Bộ Y tế cho biết sẽ tiếp tục lấy các mẫu hải sản tại 4 tỉnh miền Trung để giám sát. Dựa trên kết quả này, Hội đồng khoa học của Bộ sẽ đưa ra kết luận xem liệu cá đánh bắt ở các tỉnh này đã an toàn để ăn hay chưa. Dự kiến kết quả kiểm tra sẽ được công bố vào cuối tháng 8.

Theo bà Trần Việt Nga, Phó Cục trưởng An toàn thực phẩm (Bộ Y tế), trên thế giới cũng như trong nước từ trước đến nay chưa bao giờ giám sát lượng phenol, xyanua trong hải sản nên không quy định ngưỡng các chất này trong thực phẩm. Sau sự cố ô nhiễm môi trường, các chất này mới được đưa vào diện giám sát, kiểm nghiệm.

Riêng với phenol, thế giới đã có quy định ngưỡng dung nạp. Một số nghiên cứu của Cơ quan quản lý thực phẩm châu Âu cho thấy lượng phenol ăn vào hàng ngày của cơ thể người qua thực phẩm ở 0,18 mcg/kg thể trọng trên một ngày là an toàn. Phenol là chất độc nhưng không phải cứ có mặt trong thực phẩm là gây độc mà chỉ khi ở liều lượng nhất định. Nó có thể được tìm thấy trong xúc xích, thịt gà rán, chè đen lên men… Nó cũng có tự nhiên trong thực phẩm, đặc biệt ở một số trái cây như cà chua, táo, lạc, chuối hàm lượng cao, thậm chí sữa.

Phenol có thể tan trong nước, bài tiết một phần qua da và nước tiểu nên ăn lượng nhỏ không quá đáng ngại. Nếu cẩn trọng, khi mua cá về bà nội trợ nên để rã đông tự nhiên, sau đó ngâm và rửa dưới nước sạch, nước ấm nhiều lần, nếu có nhiễm phenol sẽ tan ra. Nên vứt bỏ da, các mô xốp như ruột, mang cá vì những mô này dễ nhiễm độc. Xyanua hay cyanide là tên gọi các hóa chất cực độc. Phần lớn lượng xyanua có trong nước đều xuất phát từ quá trình công nghiệp. Nguồn thải chính của xyanua vào trong nước là nguồn thải từ quá trình khai thác mỏ, công nghiệp hóa chất hữu cơ, những công việc liên quan sản xuất sắt và thép.

Đầu tháng 4, hiện tượng cá chết hàng loạt khởi nguồn từ một số lồng nuôi cá bè gần khu công nghiệp Vũng Áng (Sơn Dương, Kỳ Anh, Hà Tĩnh), sau đó lan đến Quảng Bình, Quảng Trị, Thừa Thiên - Huế khiến đời sống người dân 4 tỉnh miền Trung lao đao. Chính phủ kết luận cá bị nhiễm độc do ô nhiễm môi trường bởi hoạt động xả thải của nhà máy Formosa. Thủ phạm là Công ty TNHH Gang thép Hưng nghiệp Formosa Hà Tĩnh chấp nhận đền bù 500 triệu USD để khắc phục hậu quả. Cơ quan chức năng khi ấy khuyến cáo người dân không sử dụng cá chết để làm thức ăn cho người và gia súc.

Ngày 22/8 Bộ Tài nguyên Môi trường công bố nước biển miền Trung "đạt chuẩn để tắm và nuôi trồng thủy sản". Câu hỏi đặt ra là "cá miền Trung đã an toàn để ăn chưa" thì chưa được cơ quan chức năng trả lời. Bộ Y tế đang triển khai lấy mẫu cá ở 4 tỉnh miền Trung để kiểm nghiệm chất lượng an toàn vệ sinh thực phẩm, dự kiến cuối tháng 8 sẽ công bố chính thức "đã có thể ăn cá miền Trung chưa".